Po ukończeniu gimnazjum młodzi ludzie stają przed wyborem dalszej drogi kształcenia. Wielu z nich nie ma jeszcze sprecyzowanych planów na przyszłość. Dlatego na wybór szkoły średniej wpływa w największym stopniu wynik egzaminu gimnazjalnego oraz oceny na świadectwie. Uczniowie w naszym kraju mają do dyspozycji kilka rodzajów szkół średnich takich jak liceum, technikum czy zawodówka. Przy rekrutacji do liceów, oprócz wymienionych wyżej kryteriów, liczą się też punkty za oceny z przedmiotów zgodnych z profilem klasy wybranej przez kandydata, oraz punkty za osiągnięcia ucznia w gimnazjum (na przykład zostanie laureatem konkursu przedmiotowego). Mając na myśli liceum, trzeba zauważyć, że w polskim systemie oświaty funkcjonują różne typy tej szkoły, takie jak licea ogólnokształcące, uzupełniające dla dorosłych, czy powoli już kończące swój byt licea profilowane. Po reformie edukacji z 1999 roku dawne czteroletnie liceum ogólnokształcące zostało zastąpione trzyletnim. Wszystkie licea to placówki umożliwiające zdobycie wykształcenia średniego i podejście do matury. Po ich ukończeniu można też kontynuować naukę w szkole policealnej, jednak w dzisiejszych czasach zdecydowana większość maturzystów planuje studiować. Stąd też zauważalny jest w skali całego kraju znaczny wzrost osób, kończących ten typ szkoły. Wybierając się do liceum należy więc zwrócić uwagę na jego poziom, bardzo często powiązany z tradycją, a także na kadrę nauczycielską. Pomocą w tym służą ogólnopolskie rankingi szkół średnich, aktualizowane co roku i dostępne w internecie czy gazetach o zasięgu krajowym. Jak się później okazało, niezbyt udanym posunięciem reformatorów edukacji było powołanie liceów profilowanych. W założeniu miały one stworzyć absolwentom możliwość wejścia na rynek pracy zaraz po ukończeniu szkoły. Pozwalały bowiem na uzyskanie, oprócz matury, także dyplomu zawodowego. Ostatni nabór do liceum profilowanego przeprowadzono w roku szkolnym 2011/2012. Nie zdecydowano się na kontynuację przede wszystkim z powodu słabego zainteresowania gimnazjalistów taką szkołą. Na negatywną ocenę liceów profilowanych wpłynął też niski poziom ich absolwentów, poświadczony wynikami uzyskiwanymi na egzaminie maturalnym. Nikogo nie dziwi dzisiaj fakt, że maturę mogą zdawać nawet osoby po 40- tym czy 50- tym roku życia. Taką możliwość dają im trzyletnie licea dla dorosłych. Pozwalają one też absolwentom szkół zawodowym podejść do egzaminu dojrzałości. Naukę w liceum dla dorosłych można podjąć po osiemnastych urodzinach. Odbywa się ona zwykle popołudniami w różne dni tygodnia lub zaocznie w soboty i niedziele. Dla młodzieży przejawiającej uzdolnienia artystyczne ciekawą ofertę przedstawiają licea artystyczne. Jest ich jednak znacznie mniej na mapie całego kraju i podjęcie tam nauki wiąże się zwykle z obowiązkiem wyprowadzki z rodzinnego miasta. Szkoły te kształcą zarówno w zawodach typowo artystycznych, jak i związanych ze sztuką użytkową jak na przykład jubiler. Jak widać nie tylko liceum ogólnokształcące, do którego kieruje swe kroki młodzież zaraz po ukończeniu gimnazjum, pozwala na podejście do matury.
Różne drogi do matury
