Obowiązkiem nauki w szkole podstawowej objęte są dzieci w wieku 3-6 lat. W tym wieku dzieci odbywają nauczanie początkowe, które realizuje wychowawca klasy. Nauka odbywa się poprzez zabawę. Mogą też odbywać się zajęcia z języka obcego i religii lub etyki, wówczas prowadzone są przez nauczycieli specjalistów.
Obecnie w szkole podstawowej klasę pierwszą rozpoczynają dzieci sześcioletnie. Jednak na wniosek rodziców dzieci te mogą zostać odroczone na podstawie badania dojrzałości szkolnej w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Poradnia diagnozuje gotowość szkolną dziecka i wydaje opinię uzasadniającą odroczenie obowiązku szkolnego bądź nie. Rodzice, którzy uzyskali opinię odraczającą obowiązek szkolny ich dziecka składają do dyrektora szkoły wniosek wraz z opinią. Dyrektor ma obowiązek wydać decyzję bezzwłocznie, najpóźniej 30 dni od daty złożenia wniosku.
Dzieci, które chodzą do klas od I-III są objęte przygotowaniem wczesnoszkolnym. Zajęcia lekcyjne prowadzi jeden nauczyciel wychowawca. Dzieci tych nie obowiązuje 45 minutowa lekcja i przerwa i nie ma podziału na przedmioty. W zależności od możliwości danej szkoły podstawowej, uczą się też języka obcego, religii lub etyki oraz mogą też uczęszczać na zajęcia komputerowe.
Bieżące i semestralne oceny postępów w nauce określone są w statucie szkoły, a na koniec roku szkolnego jest opisowa ocena klasyfikacyjna.
Na zakończenie klasy trzeciej dzieci obowiązuje sprawdzian kompetencji, który polega na napisaniu testów. Pozwala zdiagnozować słabe i mocne strony ucznia.
Kolejny etap edukacji w szkole podstawowej obejmuje dzieci uczące się w klasach IV-VI.
Występuje podział na przedmioty, są to:
– język polskich
– język obcy
– matematyka
– historia i społeczeństwo
– przyroda
– informatyka
– technika
– muzyka
– plastyka
– wychowanie fizyczne
– religia lub etyka
Na tym etapie lekcje trwają po 45 minut i obowiązują przerwy międzylekcyjne. Oceny za przedmiot są wystawiane na podstawie skali ocen, która obowiązuje w systemie oświaty poczynając od IV klasy szkoły podstawowej.
Skala ocen:
– celujący – 6
– bardzo dobry – 5
– dobry – 4
– dostateczny – 3
– dopuszczający -2
– niedostateczny -1
Kończących klasę 6 uczniów w szkole podstawowej obowiązuje ogólnopolski sprawdzian wiedzy i umiejętności i ma on formę testu.
Ilość punktów z tego sprawdzianu nie ma wpływu przy rekrutacji do szkoły gimnazjalnej, ale wybranej z rejonu miejsca zamieszkania. Natomiast ubiegający się o przyjęcie do gimnazjum publicznego muszą wykazać się możliwie największą ilością punktów na sprawdzianie.
Szkoła podstawowa w życiu dziecka jest miejscem, w którym kształtuje się jego postawa społeczna, umiejętność zdobywania wiedzy, rozwijania talentu, rozwiązywania problemów, wrażliwości na drugiego człowieka. Ponadto młody człowiek uczy się odpowiedzialności za siebie i innych, uczy zdrowej rywalizacji, dbania o rozwój zarówno umysłowy jak fizyczny, przygotowuje do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Doświadczenia poprzednich lat pokazują, że szkoła podstawowa 8 klasowa była dobrym rozwiązaniem w związku z czym trwają dyskusje nad tym tematem, aby powrócić do tego systemu kształcenia.